อิวาเนะ มัตสึอิ (
ญี่ปุ่น: 松井 石根
โรมาจิ:
Matsui Iwane ทับศัพท์:
extra 27 July 1878 – 23 December 1948) ; 22 พฤษภาคม ค.ศ. 1885 — 22 กันยายน ค.ศ. 1957) เป็นนายพลใน
กองทัพบกจักรวรรดิญี่ปุ่นและผู้บัญชาการกองกำลังญี่ปุ่นในประเทศจีนในปี ค.ศ. 1937 ระหว่าง
สงครามโลกครั้งที่สองอิวาเนะ มัตสึอิถูกตัดสินลงโทษ
ประหารชีวิตในข้อหาก่อ
อาชญากรรมสงครามและดำเนินการโดย
ฝ่ายสัมพันธมิตร เนื่องจากเขาได้มีส่วนร่วมกับ
การสังหารหมู่นานกิงอิวาเนะ มัตสึอิเกิดที่เมือง
นาโกย่า เขาเข้าเป็นทหารแห่งกองทัพจักรวรรดิญี่ปุนและเข้าร่วมสู้รบใน
สงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น (ค.ศ. 1904–05) เขาอาสาไปทำงานต่างประเทศที่นั่นหลังจากเรียนจบจากวิทยาลัยการทัพบกในปี ค.ศ. 1906 เมื่อมัตสึอิได้เติบโตในตำแหน่งหน้าที่ทางทหารเขาได้รับชื่อเสียงในฐานะผู้เชี่ยวชาญชั้นแนวหน้าของกองทัพญี่ปุ่นในประเทศจีนและเขาเป็นผู้สนับสนุนอย่างกระตือรือร้นในการแผ่ขยายอิทธิพลของ
จักรวรรดิญี่ปุ่นในเอเชีย เขายังเห็นด้วยกับลัทธิ
จักรวรรดิอาณานิคมญี่ปุ่นและมีบทบาทสำคัญในการก่อตั้ง
วงไพบูลย์ร่วมแห่งมหาเอเชียบูรพามัตสึอิเกษียณราชการจากการปฏิบัติหน้าที่ในกองทัพเมื่อปี ค.ศ. 1935 แต่ถูกเรียกตัวกลับเข้าประจำการในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1937 เมื่อญี่ปุ่นเริ่มต้นรุกรานประเทศจีนทำให้เกิด
สงครามจีน-ญี่ปุ่นครั้งที่สอง เขาได้บัญชาการกองทัพญี่ปุ่นเข้ารุกรานเมืองเซี่ยงไฮ้ใน
ยุทธการเซี่ยงไฮ้ หลังจากชนะการสู้รบ มัตสึอิก็ประสบความสำเร็จในการโน้มน้าวให้ผู้บังคับบัญชาระดับสูงของญี่ปุ่นตัดสินใจเข้าโจมตีสู่เมืองหลวง
หนานจิงของจีน กองทหารภายใต้คำสั่งของเขาที่เข้ายึดครองหนานจิงเมื่อวันที่ 13 ธันวาคมมีความรับผิดชอบต่อ
การสังหารหมู่นานกิงซึ่งเป็นอาชญากรรมสงครามที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลกในท้ายที่สุดมัตสึอิได้เกษียรอายุจากกองทัพอีกครั้งใน ปี ค.ศ. 1938 ซึ่งขณะนั้นตามมาด้วยเหตุการณ์ที่
ญี่ปุ่นได้พ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่สองเขาถูกตัดสินลงโทษในข้อหาก่ออาชญากรรมสงครามโดย
ศาลทหารระหว่างประเทศสำหรับตะวันออกไกล (International Military Tribunal for the Far East) และถูกประหารชีวิตโดย
การแขวนคอถึงอย่างไรก็ตามในปัจจุบันทางรัฐบาลญี่ปุ่นได้มีการนำเอาเถ้ากระดูกอัฐิของมัตสึอิ อิวาเนะและอาชญากรสงครามชาวญี่ปุ่นคนอื่นๆ ไปประดิษฐานสักการะบูชาที่
ศาลเจ้ายาซูกูนิในปี ค.ศ. 1978 ได้สร้างความไม่พอใจแก่ประเทศจีน ที่ถือว่าญี่ปุ่นไม่มีความรับผิดชอบและสำนึกผิดต่อการก่ออาชญากรสงครามทำให้เกิดปัญหาความขัดแย้งกับประเทศจีนถึงปัจจุบัน